ارزیابی سازگاری گرده‏افشانی و انتخاب گرده‏زای مناسب برای رقم تجاری بادام شاهرود 12

بادام یکی از مهم‏ترین گونه‏های جنس پرونوس است که بیشتر ارقام آن خودناسازگار و برخی نیز دگر­ناسازگار هستند. ارقام خود­ناسازگار برای گرده­افشانی، تلقیح و تولید میوه نیازمند دانۀ گرده سازگار از دیگر رقم­ها هستند. در این راستا بررسی سازگاری گرده­افشانی والد مادری بادام رقم شاهرود12 با گرده ژنوتیپ­هایMSK81 ،MSK82 ،MSK83 ، MSK84، رقم شاهرود 14، شاهرود 12 ( خودگشنی) و گرده افشانی آزاد در شرایط باغ، طی سال­های 1397-1396انجام گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که دانه گرده ارقام شاهرود 14 و ژنوتیپ بذری MSK81 بالاترین سازگاری را با رقم شاهرود 12 داشتند به طوریکه بالاترین درصد تشکیل میوه (39/14) در ترکیب تلاقی شاهرود12و شاهرود14 و پس از آن در تلاقی شاهرود12 با ژنوتیپ بذری MSK81 با 80/9 درصد، بدست آمد. گرده­افشانی رقم شاهرود12 با گرده خودی (خودگشنی) منجر به عدم تشکیل میوه (صفر درصد) در این رقم گردید. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق مشخص گردید که نوع دانه گرده تاثیر معنی داری بر صفات ارزیابی شده مرتبط با خشک میوه و مغز مانند طول، عرض و وزن خشک میوه و مغز، وزن پوسته سخت و درصد مغز داشت. رقم شاهرود12 خودناسازگار بوده و رقم شاهرود  14 و ژنوتیپ بذری MSK81 می­توانند به عنوان گرده­زای مناسب برای رقم شاهرود12 در شرایط آب و هوایی منطقه غرب کشور مورد استفاده قرار گیرد.